Aleksander Emil Ulrych

---

Życiorys

Aleksander Emil Ulrych przyszedł na świat w zamożnej rodzinie kupieckiej, gdzie tradycje luterańskie i niemieckie korzenie miały duże znaczenie. Jego rodzina osiedliła się w rejonie Kalisza już od wielu pokoleń. Był synem Emila i Berty z domu Stark, a także starszym bratem Juliusza Ulrycha, który zasiadał w gronie polityków i wojskowych II Rzeczypospolitej. Wczesne etapy edukacji spędził w Kaliszu, gdzie jako młodzieniec podjął decyzję o wstąpieniu do armii Imperium Rosyjskiego. Chciał zostać oficerem, jednak zamiar ten szybko porzucił na rzecz nauki kupiectwa w prestiżowej warszawskiej firmie delikatesowej „Bracia Pakulscy”.

W wieku 24 lat Ulrych zdecydował się na krok i otworzył własny sklep delikatesowy w Kaliszu, na przedmieściach miasta, co okazało się słuszną decyzją, zwłaszcza po tym, jak śródmieście Kalisza zostało zniszczone podczas bombardowania niemieckiego w sierpniu 1914 roku. Wykorzystując sprzyjające warunki rynkowe po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, intensywnie rozwinął swoją działalność gospodarczą. Ulrych nabył dwie parcele przy jednej z najruchliwszych ulic Kalisza, a na jednej z nich stanął dawny rodzinny dom Adama Asnyka. Zainwestował w budowę okazałej kamienicy, która przetrwała do dziś, oraz otworzył duży sklep delikatesowy w centrum miasta.

Udało mu się uzyskać monopol na import kawy i herbaty z Ameryki Środkowej na teren całej Polski, a także reprezentację w imporcie luksusowych win francuskich do zachodniej Polski. Jego produkty znajdowały się nawet w Niemczech, w Wrocławiu. Cieszył się bliską przyjaźnią z Walerym Sławkiem oraz pełnił funkcję posła ziemi kaliskiej na Sejm z listy BBWR w latach 30. XX wieku. Od 1916 roku był także członkiem Rady Miejskiej Kalisza, a w 1929 zainicjował założenie Komunalnej Kasy Oszczędności (KKO) w swoim rodzinnym mieście.

Kiedy doszło do niemieckiej inwazji, Ulrych odmówił podpisania volkslisty, co spowodowało, że został pozbawiony całego majątku przez niemieckie władze. Został zmuszony przez AK do przeprowadzki do Wrocławia, gdzie pracował dla swoich dawnych partnerów handlowych w firmie Julius Meinl Delikatessen. Równocześnie koordynował działania administracyjne AK na terenach włączonych do Rzeszy, utrzymując jednocześnie kontakty handlowe z firmą Pakulskich, co umożliwiało mu swobodne poruszanie się pomiędzy Rzeszą a Generalnym Gubernatorstwem. Żona Aleksandra została przesiedlona przez okupanta na przedmieścia Kalisza, gdzie pozostała.

W listopadzie 1944 roku Ulrych został aresztowany przez Gestapo we Wrocławiu, prawdopodobnie na skutek donosu od prowokatora. Przez sześć tygodni był przesłuchiwany w areszcie Gestapo, a następnie trafił do obozu koncentracyjnego w Buchenwaldzie. Tam zmarł z wyczerpania zaledwie 18 dni po wyzwoleniu obozu przez armię USA. Amerykanie pochowali go w indywidualnym grobie, jednak z powodu budowy pomnika jego szczątki zostały później przeniesione do grobu masowego przez władze NRD. W 1911 roku Aleksander Ulrych ożenił się z Amelią z domu Freyer (1892–1962) i doczekał się dwojga dzieci: Janusza (1913–1940), który przed 1939 rokiem był dziennikarzem PAT i żołnierzem Polskich Sił Zbrojnych w Brygadzie Strzelców Karpackich, zmarłym tragicznie w Anglii i pochowanym w Perth w Szkocji, oraz córki Danuty Zofii zamężnej Trzaska-Truszkowską (1920–2002), uczestniczki powstania warszawskiego, zmarłej w Kaliszu i pochowanej nieopodal grobu matki na ewangelickim cmentarzu w tym mieście.

---

Oceń: Aleksander Emil Ulrych

---