Jarosław Fret

---

Życiorys

W 1994 roku Jarosław Fret ukończył studia z zakresu polonistyki na Uniwersytecie Wrocławskim. Jego działalność artystyczna w latach 1993–1995 obejmowała bliską współpracę z Ośrodkiem Praktyk Teatralnych Gardzienice. Swoją twórczość kontynuował w 1998 roku, współpracując z Teatrem Pieśń Kozła. Wśród jego osiągnięć znajduje się również współredakcja specjalnego rocznika „Pamiętnika Teatralnego” (Warszawa 2000–2001), który został poświęcony Jerzemu Grotowskiemu, byłemu mentorowi i jednej z najważniejszych postaci w polskim teatrze, wydanego przez Instytut Sztuki PAN.

W latach 1999–2002 Fret zrealizował szereg wypraw badawczych do Gruzji, Armenii i Iranu, gdzie prowadził poszukiwania dotyczące najstarszych form muzyki chrześcijańskich kościołów wschodnich. W następnych latach, we współpracy z członkami Teatru ZAR, organizował ekspedycje na grecką górę Athos, a także na Sardynię i Korsykę, do Armenii, Turcji i Izraela. Jako reżyser stworzył pierwszy na świecie film dokumentalny poświęcony Mandejczykom, unikającej zagłady gnostyckiej społeczności żyjącej w południowym Iranie.

Fret był również reżyserem pięciu spektakli zespołu i miał okazję zaprezentować cykl „Tryptyk Ewangelie dzieciństwa” w takich miastach jak Chicago, Los Angeles, San Francisco, Ateny, Belgrad, Edynburg, Florencja, Madryt, Paryż, Sybin, Kair, Nowe Delhi oraz Seul.

W 2013 roku zrealizował spektakl „Armine, Sister”, który był dedykowany historii, kulturze i ludobójstwu Ormian. W opracowaniu tego dzieła nie tylko reżyserował, ale także stworzył oryginalną dramaturgię muzyczną oraz specjalną architekturę scenograficzną. Z kolei w 2016 roku powstał spektakl „Medee. O przekraczaniu”, w którym brały udział śpiewaczki z Kairu, Teheranu i Stambułu.

Dzięki swoim umiejętnościom Fret prowadzi wykłady i warsztaty zarówno w Polsce, jak i za granicą, a także pełnił rolę wykładowcy w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej im. Ludwika Solskiego w Krakowie Filii we Wrocławiu. Jego prace zostały dostrzegane i doceniane, co zaowocowało przyznaniem mu tytułu Best New Music Theater przez magazyn „Los Angeles Times” w 2009 roku oraz Wrocławskiej Nagrody Teatralnej za tryptyk „Ewangelie dzieciństwa” w 2010 roku. Ponadto spektakl „Cesarskie cięcie. Próby o samobójstwie”, który zrealizował, zdobył Total Theatre Award w kategorii Physical/Visual Theatre oraz Herald Angel Award podczas Festiwalu Fringe w Edynburgu w 2012 roku.

Jarosław Fret jest pomysłodawcą i koordynatorem wielu projektów realizowanych w Polsce oraz poza jej granicami w ramach działalności Instytutu Grotowskiego. Wyspecjalizował się między innymi w Roku Grotowskiego UNESCO w 2009 roku, programie „Masters in Residence”, Międzynarodowym Festiwalu Teatralnym „Świat miejscem prawdy” oraz w Akademii Teatru Alternatywnego (2015–2017). W 2016 roku pełnił również funkcję dyrektora artystycznego Olimpiady Teatralnej we Wrocławiu.

Oprócz tego, odgrywał kluczową rolę jako przewodniczący Rady Kuratorów oraz kurator ds. teatru Europejskiej Stolicy Kultury Wrocław 2016. Jarosław Fret otrzymał 23 czerwca 2017 roku Diament Wrocławia, nagrodę przyznawaną przez Towarzystwo Miłośników Wrocławia, co jednogłośnie potwierdza jego znaczący wkład w kulturę i sztukę teatralną w Polsce.

Jego starania doprowadziły do otwarcia nowej siedziby Instytutu Grotowskiego w 2010 roku, pod nazwą Studio Na Grobli, co niewątpliwie wpłynęło na rozwój i promocję teatralnej kultury w regionie.

Spektakle

Jarosław Fret to artysta, którego twórczość odnosi się do wielu aspektów ludzkiego doświadczenia. Poniżej przedstawiamy wybrane spektakle, które miały swoją premierę w różnych miejscach i w różnych latach.

• 2016: Medee. O przekraczaniu (premiera Wrocław, Instytut im. Jerzego Grotowskiego),
• 2013: Armine, Sister (premiera Wrocław, Instytut im. Jerzego Grotowskiego, Studio Na Grobli),
• 2009: Tryptyk Ewangelie dzieciństwa (premiera Londyn, Barbican Centre),
• 2009: Anhelli. Wołanie (premiera Londyn, Barbican Centre; 2010 Wrocław),
• 2007: Cesarskie cięcie. Próby o samobójstwie (premiera Wrocław, Instytut im. Jerzego Grotowskiego),
• 2003: Uwertura. Fragmenty o przeczuciach nieśmiertelności ze wspomnień wczesnego dzieciństwa (premiera Brzezinka, leśna baza Instytutu Grotowskiego).

Wywiady z Jarosławem Fretem

Wielu artystów i znakomitości teatralnych wyraża swoje przemyślenia dotyczące dorobku Jerzego Grotowskiego oraz wpływu jego metod na współczesny teatr. Oto niektóre z ciekawych rozmów i refleksji związanych z tą tematyką:

• Tradycja Grotowskiego,
• We własnym sumieniu. Z Jarosławem Fretem i Grzegorzem Ziółkowskim, dyrektorami Instytutu im. Jerzego Grotowskiego we Wrocławiu, rozmawia Jacek Kopciński,
• ZAR po Grotowskim, rozmowa z Jarosławem Fretem,
• Jarosław Fret: całkowitość stawia człowieka Grotowskiego obok bogów,
• Aby aktorzy nie uciekali z Wrocławia grać w serialach,
• O Jerzym Grotowskim i jego metodzie aktorskiej opowiada Jarosław Fret,
• ESK to nie złoty róg,
• Wyznanie wiary,
• Jarosław Fret: Różewicz przemienił myślenie o teatrze,
• Staramy się uprawiać teatr sprzed podziałów na gatunki. Rozmowa z Jarosławem Fretem,
• Jarosław Fret, Octavian Saiu, Teatr jako medium pamięci, „Performer” 2017 nr 13,
• Rafał Bubnicki, Zmiana warty. Rozmowa z Jarosławem Fretem, dyrektorem Ośrodka Grotowskiego we Wrocławiu, „Performer” 2015 nr 10,
• Z tradycją ku przyszłości. Z Jarosławem Fretem i Dariuszem Kosińskim, Dyrektorami Instytutu Grotowskiego, rozmawiała Tatiana Drzycimska, „Performer” 2015 nr 10.

---

Oceń: Jarosław Fret

---